Triệu chứng chóng mặt
Triệu chứng chóng mặt thường kèm theo ảo giác quay cuồng khó chịu ở đầu, buồn nôn và nôn.
Có nhiều trường hợp bệnh nhân đến bệnh viện để khám triệu chứng buồn nôn, nôn và thường xuất hiện bất thường về tư thế và dáng đi. Trong trường hợp chóng mặt nặng, bản thân nhãn cầu di chuyển liên tục, các vật xung quanh chuyển động sang trái phải hoặc lên xuống.
Các triệu chứng chóng mặt cần được kiểm tra
- 1Chóng mặt kèm theo tê bì chân tay, liệt mặt.
- 2Bị cao huyết áp, tiểu đường hoặc trong gia đình có người bị đột quỵ
- 3Cảm thấy mặt đất hơi nghiêng hoặc rung lắc ngay cả khi đang đứng yên
- 4Đi khám khoa tai mũi họng do đột nhiên chóng mặt nhưng được chẩn đoán tai không có gì bất thường.
- 5Thiếu máu và không cải thiện các triệu chứng sau khi đã uống bổ sung sắt
- 6Xảy ra các triệu chứng tương tự như chóng mặt hoặc chóng mặt liên tục khi quay đầu
Phân loại chóng mặt
Chóng mặt ngoại biên
-
Bệnh sỏi tai (chóng mặt tư thế kịch phát lành tính)
Đây là dạng chóng mặt xảy ra khi đột ngột thay đổi tư thế của đầu hoặc cơ thể. Dạng chóng mặt này thường hết trong vòng 30 giây, nhưng sau đó có thể cảm thấy chóng mặt trong vài giờ hoặc cả ngày. Ngoài ra, bệnh thường nặng hơn vào buổi sáng và nhẹ hơn vào buổi chiều. Bệnh này xảy ra thường xuyên hơn ở người lớn tuổi và do các mảnh đá nhỏ trong kênh bán nguyệt của tai gây nên. Điều trị bằng phương pháp thủ thuật tái định vị kênh bán nguyệt.
-
Bệnh Meniere (Rối loạn thính lực)
Bệnh Meniere là một bệnh lý rối loạn thính lực, xảy ra ở tai trong do tăng bất thường dịch và ion nội mô. Người bị mắc bệnh sẽ có triệu chứng chóng mặt kéo dài kèm theo giảm thính lực.
Trong trường hợp giảm thính lực, ban đầu khả năng nghe đối với âm thanh thấp sẽ giảm dần và tiến triển từ từ. Khi bệnh tiến triển, khả năng nghe đối với tất cả các âm thanh cao và thấp dần bị kém đi. Các triệu chứng kèm theo bao gồm ù tai và nghẹt tai. Tuy nhiên, đôi khi các triệu chứng lặp đi lặp lại và tự khỏi. Chế độ ăn ít muối và điều trị thuốc có thể hữu ích đối với căn bệnh này.
-
Viêm thần kinh tiền đình
Cơ quan tiền đình và ống bán khuyên bên trong tai đảm nhiệm chức năng giữ thăng bằng bằng cách cho phép cơ thể cảm nhận được tư thế. Dây thần kinh nhận cảm giác từ cấu trúc này được gọi là dây thần kinh tiền đình. Viêm dây thần kinh tiền đình là bệnh lý dây thần kinh tiền đình bị viêm vì một lý do nào đó, gây chóng mặt và buồn nôn, khó giữ thăng bằng.
Chóng mặt trung ương
Chóng mặt trung ương là tình trạng chóng mặt do những bất thường ở hệ thần kinh trung ương, bao gồm cả thân não, có thể để lại di chứng nặng nề nếu chẩn đoán và điều trị chậm trễ.
-
Thiếu máu cục bộ não
Chóng mặt có thể xuất hiện như một dấu hiệu báo trước của đột quỵ mà không có các triệu chứng khác. Người bình thường rất khó phân biệt triệu chứng này với chóng mặt ngoại biên đơn thuần. Đặc biệt, đối với bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ cao như cao huyết áp, tiểu đường, máu nhiễm mỡ thì nên nghĩ đến khả năng đột quỵ khi xuất hiện chóng mặt kéo dài và đi không vững. Nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán trong thời gian sớm nhất.
-
Bệnh tiểu não
Tiểu não có chức năng liên quan mật thiết với hệ thần kinh tiền đình, chóng mặt thường có thể xảy ra trong đột quỵ, khối u, xuất huyết và các bệnh viêm nhiễm xảy ra ở tiểu não. Chóng mặt còn gặp ở các khối u thân não ảnh hưởng đến hệ thần kinh tiền đình.
-
Đau nửa đầu
Cũng có trường hợp xảy ra đau đầu kéo dài kèm theo chóng mặt đối với bệnh nhân đau nửa đầu. Một số bệnh nhân cho biết họ chỉ chóng mặt chứ không đau nhói, vì vậy bắt buộc phải khám chuyên khoa thần kinh để xác định có phải chứng đau nửa đầu hay không.
Kiểm tra chóng mặt
-
- Ảnh động não đồ
- Khi bị chóng mặt, các bệnh lý về não và hệ thống tiền đình thường đóng vai trò là nguyên nhân. Nhưng vì là cơ quan ẩn bên trong cơ thể nên không thể nhìn thấy bằng mắt thường, cũng như không có công cụ để kiểm tra từ bên ngoài. Vì có nhiều trường hợp chóng mặt gây ra chuyển động mắt bất thường, nên việc quan sát kỹ chuyển động của mắt có thể giúp xác định nguyên nhân và giúp ích trong việc điều trị.
-
- Frenzel test
- Đây là xét nghiệm sử dụng kính Frenzel xác định nguyên nhân chóng mặt bằng cách phân tích rung giật nhãn cầu xuất hiện khi lắc đầu, ngồi yên và thay đổi tư thế.
-
- Điện thế gợi tính cơ tiền đình (vestibular evoked myogenic potential – VEMP)
- Điện thế cơ kích thích tiền đình (VEMP) là phương pháp kiểm tra ghi lại thông tin về những dao động co thắt nhỏ ở của các cơ cổ do kích thích tiểu nang trong tai trong quá trình kích thích thính giác. Đây là xét nghiệm đánh giá chức năng của dây thần kinh tiền đình, chịu trách nhiệm về sự cân bằng và cảm giác vị trí trong cơ thể chúng ta bằng cách gắn các điện cực để đo phản ứng, có thể kiểm tra chính xác các cơ quan tai và bệnh Meniere gây chóng mặt. .
-
- Nghiệm pháp ghế quay
- Phương pháp xét nghiệm này được thực hiện để kiểm tra chức năng của ống bán khuyên, chịu trách nhiệm về chức năng giữ thăng bằng khi ghế xoay trong phòng kín. Nó cũng giúp ích trong việc xác định mức độ bù trừ sau rối loạn tiền đình đánh giá hiệu quả của các bài tập phục hồi chức năng tiền đình.
Điều trị chóng mặt
Có rất nhiều phương pháp để điều trị chóng mặt, chẳng hạn như liệu pháp điều trị triệu chứng, liệu pháp đặc hiệu và liệu pháp phục hồi chức năng tiền đình. Liệu pháp điều trị triệu chứng sử dụng thuốc ức chế tiền đình và thuốc chống nôn để làm giảm các triệu chứng chóng mặt và nôn mửa. Liệu pháp cụ thể thực hiện phẫu thuật hoặc sử dụng các loại thuốc đặc biệt cơ bản cho từng loại bệnh. Liệu pháp điều trị phục hồi chức năng tiền đình giúp cải thiện các triệu chứng bằng cách đẩy nhanh quá trình phục hồi chức năng của hệ thống tiền đình bị tổn thương bằng cách phẫu thuật thu nhỏ sỏi ống bán nguyệt và tập luyện phục hồi chức năng tiền đình theo bệnh. Chóng mặt có nhiều nguyên nhân và cách điều trị khác nhau, nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa thần kinh.